Orange was the Color of Her Dress (1964)

In 1964 toert Charles Mingus met z’n band door Europa. Op 19 april Luik, een week eerder Oslo, Noorwegen. De groep bestaat uit Charles Mingus (b), Eric Dolphy (as, fl, bcl), Clifford Jordan (ts), Jaki Byard (p) en Danny Richmond (dr). Trompettist Johnny Coles speelt een mooie solo die Eric Dolphy goedkeurend aanhoort. Enkele dagen later wordt Coles in een Parijs’ ziekenhuis opgenomen wegens een maagperforatie.

Componist en bassist Charles Mingus en filmster en icoon Audrey Hepburn komen samen in de kleur oranje. In 1964 verbeeldden ze ‘naturel‘, stijlvastheid en hedendaagsheid. Nu komt daar nostalgie bij. Hun kunst was het beste in hun tijd. Opgelost in de tijd, gone in the air.

Foto 1: DVD-Hoes van ‘Charles Mingus, Orange was the Color of Her Dress‘ (1964)

Foto 2: Audrey Hepburn is wearing a Givenchy burnt orange raw silk and shantung floor length coat over an off-white floor length dress with a tie at the waist and cowl neck, 1964. Credits: Condé Nast Archive/CORBIS

Ace in the Hole (1951)

Ace in the Hole (1951) van Billy Wilder gaat over beroemdheid en media. Kirk Douglas is de cynische journalist Charles Tatum met als lijfspreuk Bad news sells best. Cause good news is no news. Krachtig voorspelt de film de macht van de media en de manipulatie. Omdat het echte publiek echter afhaakte werd dit slechte nieuws geen succes.

Ace in the Hole vertelt over een man die klem zit in een gat. De troef die door de journalist opgeofferd wordt. Het doet denken aan het meisje Omayra Sánchez dat in 1985 na een vulkaanuitbarsting klem komt te zitten in een put. En onder grote mediabelangstelling sterft. Het verhaal van de film is gebaseerd op voorvallen rond Floyd Collins (1925) en Kathy Fiscus (1949) die beiden het leven laten tijdens de reddingsoperatie.

De foto van Kathy Fiscus’ reddingspoging toont dat de film meer overeenkomt met de werkelijkheid dan we dachten. Of hoopten.

Foto 1: Kirk Douglas als Charles Tatum en Porter Hall als Jacob Q. Boot in Ace in the Hole

Foto 2: Poster van Ace in the Hole met Kirk Douglas

Foto 3: Reddingswerkers proberen Kathy Fiscus te bereiken die in een put viel, 1949. Credit: Image courtesy Bill Deverell

Reconstructie: Nurnberg 1961

Nürnberg 1961. De Nürnberger Nachrichten presenteert het verleden van dag tot dag. Zoals kranten doen. De tentoonstelling Wiederaufbau und Wirtschaftswunder doet hetzelfde. In welke stijl werden beschadigde steden herbouwd, origineel of modern? Men vond een mix in de herbouw van beeldbepalende monumenten en nieuwbouw van de rest.

Transparantie als symbool voor het Wirtschaftswunder. Het Duitse wonder wordt in 1979 door Rainer Werner Fassbinder gekarakteriseerd in Die Ehe der Maria Braun. Wat blijft staan dient het historisch geheugen van de bewoners. Münster koos voor oudbouw net als Leuven na de Eerste Wereldoorlog. Het geeft deze steden een toeristische voorsprong. Een terug in de tijd die niet echt is, maar echt lijkt. Dat voldoet.

Op 18 april 1961 schijnt de zon. Fremden brengen jaarlijks 35 miljoen D-Mark in het laatje. In een tijd die televisies verloot. Welvaart wordt opgebouwd en men voelt dat een weg naar boven is ingezet. Oorlog en woningnood zijn voorbij. De rondrit toont nieuwe dynamiek en is de introductie in het moderne leven. Zonder hoedjes in het hoedennet.

Foto: Stadsrondrit per bus langs de Weinstadel, Bezoekers besteden er 35 miljoen, 18 april 1961

LULZ

Humor op internet is eindeloos. Evenals onkunde. Bij gevestigde media niet minder. In een overzicht over twittertaal zegt NRC’s Eva de Valk dat lulz een Nederlandse verbastering van LOL is. Mis poes. Lulz is internationaal zoals de verwijzing naar het Ministry of Lulz aangeeft.

Lulz betekent laughter at someone else’s expense. Ons leedvermaak en het Duitse Schadenfreude. Da’s wat Eva de Valk oproept met haar misvatting van het begrip. Als hogere vorm van identificatie. Legt ze bewust verkeerd uit om een uitleg te verhelderen? Voor wie De Valk nog kan volgen. Omslachtig is zo’n methode wel. Wat resteert is lulz om haar.

Foto 1: Albert Einstein over relativity intensity kelvin=0xygen2

Foto 2: Protestactie burgerlijke ongehoorzaamheid Anonymous in San Francisco, augustus 2011

Foto 3: Albert Einstein met montage van de eindeloze Lulz Loop

Fiorello LaGuardia en Dick Tracy: Seventeen Days

New York’s burgemeester Fiorello LaGuardia wordt herinnerd door het voorlezen van Dick Tracy. De strip van Chester Gould. De kleine man was een van de grootste burgemeesters van de VS. Tijdens een staking van 17 dagen werden in juli 1945 geen kranten bezorgd. Rijen ontstonden omdat mensen gretig waren naar het oorlogsnieuws. Newspapers were a necessity. Radio sprong in het gat, maar kon het niet opvullen.

LaGuardia was een bondgenoot van president Roosevelt en moest vechten  tegen de verkiezingsmachine van de New Yorkse Democraten. Dat verklaart zijn uitspraak in Movietone vanaf 11’40”: And, so children what does that mean? It means that dirty money never brings any luck! 

In 1945 staan kranten in hoog aanzien omdat ze de vrijheid van meningsuiting representeren: No other medium can take the place of newspapers in the lives of the people. Da’s een waarheid van 1945.

Cartoon: Strip Dick Tracy met een bijrol voor tekenaar Chester Gould

Beeldreligie

Amerikaans militair kijkt televisie met zijn gezin, 1954

Op 4 januari 1964 zond het VARA-programma Zo is het toevallig ook nog ‘ns een keer een sketch over Beeldreligie uit. Het was gebaseerd op een Engels voorbeeld en maakte de opmars van de televisie in bijbelse termen belachelijk. Kerkleiders en christelijke politici protesteerden, maar de VARA-leiding liet het gebeuren. In 1966 kwam er een einde aan Zo is het .. vanwege een sketch over rellen in Amsterdam.

Sinds die tijd smacht Nederland naar een politiek satirisch programma dat dicht op de actualiteit zit. Toen het eigenlijk niet kon was het er, en nu het wel kan is het er niet. Misschien de ware voedingsbodem voor satire.

Hedendaags cabaret mist urgentie. Kluchtig en boertig, pruik en aangeplakte snor, liedje en grapje, maar ingebed in een format dat het bij voorbaat onschadelijk maakt. Na het literair-absurde Zo is het .. kwam het politiek-cabarateske radioprogramma In de Rooie Haan dat overging in het cabareteske Spijkers met Koppen. Het VPRO-programma Van Kooten en de Bie kwam ver, maar ontspoorde door typetjes die de macht overnamen. 

De avant-garde van weldenkend Nederland werd vervangen door inwisselbare programmamakers. Zoals voor de hele Nederlandse omroep geldt. Het wachten is op narrowcasting dat oude scherpte terugbrengt.  

Verzuiling maakte Zo is het .. mogelijk. De VARA bood een vrijplaats voor kritische schrijvers, journalisten en acteurs. Zuilen wilden zich onderscheiden. Nu worden restanten van dezelfde verzuiling krampachtig bij elkaar gehouden. Elke poging tot onderscheid wordt door het systeem gefrustreerd. Programma’s zijn ondergeschikt. We zien het elke dag.