Rita Reys: Deed I Do (1953)

Deed I Do is een standard uit 1926 van tekstschrijver Fred Rose en Walter Hirsch. Geen heel bekend nummer. In 1953 spelen op 2 maart Wessel en Rita in Stockholm op vakantie met Zweedse musici. Met ‘ster’ bariton Lars Gullin op alt. Ze vinden elkaar in vier nummers waarvan dit er een is.

Do I want you? Oh my, do I?
Honey, ‘deed I do
Do I need you? Oh my, do I?
Honey, ‘deed I do

Wessel Ilcken en Rita Reys; promotiefoto voor Philips, midden jaren ’50.

I’m glad that I’m the one who found you
That’s why I’m always hangin’ ‘round you
Do I love you? Oh my, do I?
Honey, ‘deed I do

Rita Reys (1924-2013) is niet meer. Ze was er altijd. Europa’s First Lady of Jazz, zoals ze vanaf de jaren ’50 werd genoemd. Stijlvol swingend en altijd het luisteren waard.

Maar zoveel meer succes had ze kunnen hebben, zegt men. Jarenlang is haar nagedragen dat ze in de jaren ’50 in de VS voor de veilige weg koos. Werkelijk?

Drummer Wessel Ilcken en pianist Pim Jacobs waren de mannen in haar leven, dat is zeker.

Rita Reys’ vakmanschap is haar natuur. Zoals de improvisatie van de manouche-musici Hono Winterstein, Dorado Schmitt en diens zuster Nouna zoveel jaar later. Zo’n echo knijpt de keel dicht. Voorgoed. Op reis.

Foto: Wessel Ilcken en Rita Reys; promotiefoto voor Philips, midden jaren ’50.

Wilhelmina op reis: 1898 -1923

In 1923 viert Koningin Wilhelmina haar 25-jarig regeringsjubileum. Dat vraagt om een gelegenheidsuitgave: De koningin op reis: 1898-1923.

Onze lieve vorstin reist per trein langs de afbeeldingen in het prentenboek. Giethoorn, Friesland, Amsterdam, een heidebrand in Drente, het leger in mobilisatietijd, Rotterdam en een overstroming.

In Amsterdam wordt de Koninklijke Familie op het balkon van het Paleis op de Dam begroet: ‘Men juicht van vreugd en zwaait met pet en hoed‘. Het regeringsjubileum is niet ongemerkt voorbijgegaan. Houzee!

De Amsterdamse uitgever Ph. van Amerongen laat de koningin niet afreizen naar de zuidelijke provincies. Of naar de Oost. Of de West. Er zijn grenzen aan een prentenboek van 10 pagina’s. Festijn is hoofdzaak.

Het Jubileums-Prentenboek is bedoeld voor de ‘Nederlandsche Jeugd‘. Een royaal gebaar. Ook reist de koningin naar Zweden en Noorwegen. Als een moderne Betzy Akersloot. Een artistieke invloed op Wilhelmina. Roodwitblauw in top. Met de stoomboot door de fjorden.

Foto’s: Illustraties uit het prentenboek: ‘De koningin op reis 1898-1923‘ (1923).

The Spotnicks 1962-1963

In 1954 filmt Nicholas Ray Johnny Guitar. Samen met Victor Young schrijft Peggy Lee de titelsong, die ze ook zingt. Dat doet ze dat jaar op televisie over. In 1962 maken The Spotnicks een instrumentele versie.

The Spotnicks is een Zweedse gitaarrockgroep uit Göteborg in de stijl van The Shadows of The Ventures. In 1961 ontlenen ze hun naam aan de Russische spoetnik. Ruimtepakken wordt hun truc. In de helmen is electronica ingebouwd. Tot 1963 bestaat de groep uit Bo Winberg (lead), Bob Lander (slag), Björn Thelin (bas) en Ove Johansson (drum).

Rocket Man is gebaseerd op het Russische Polyushko-polye dat het Rode Leger verheerlijkt. Albert Raisner kondigt in 1963 The Spotnicks aan die in Lyon voor de Franse TV zijn nummer The Last Space Train (Dernier Train de l’Espace) spelen.

Foto: Franse hoes van The Spotnicks, 1963

Zarah Leander: Kann denn Liebe Sunde sein?

Kann die Liebe Sünde sein? 
Darf es niemand wissen, 
wenn man sich küßt, 
wenn man einmal alles vergißt, 
vor Glück? 

Kann das wirklich Sünde sein, 
wenn man immerzu an einen nur denkt, 
wenn man einmal alles ihm schenkt, 
vor Glück? 

In 1938 zingt de Zweedse Zarah Leander in de Duitse UFA-productie Der Blaufuchs van Viktor Toerjansky. Songtekst van de homosexuele tekstdichter Bruno Balz die in een schijnhuwelijk gedwongen werd. Muziek met het Ufa-Tonfilm-Orchester van Lothar Brühne. In de verbeelding schuifelt de danszaal op deze foxtrot.

Eind 1942 keert Leander terug naar Zweden. Is het omdat haar Berlijnse huis is gebombardeerd, Goebbels haar in bed wil, de films propagandistischer worden, oorlogskansen keren of gewoon omdat ze het beu is? Ze dacht a-politiek in een oorlog te kunnen zijn. Maar nazi’s zien haar als verrader en Zweden als collaborateur. Samen met haar contralto blijft haar ironische presentatie. Dat konden Duitsers niet zelf.

Foto: Zarah Leander en Viktor Staal in Zu Neuen Ufern (1937) van Hans Detlef Sierck (Douglas Sirk)

Vasa 50 jaar boven water

Is het belangrijk om te weten dat de Vasa precies 50 jaar geleden werd gelicht? Daar in de haven van Stockholm. Nee. Evenmin als het belangrijk is om te weten dat het schip 333 jaar onder water lag. Maar het is soms aardig om onnodige weetjes te weten. Zoals het feit dat het Vasamuseum het drukstbezochte museum van Scandinavië is.

Is er een verband tussen schip en Wasa Knäckebröd? Nee, niet meer dan tussen de mens en de aap. En met de Titanic of wrakken van 17de-eeuwse Nederlandse schepen? Nee. Marine archeologie vaart per land een eigen koers. Als expansie. De Noordpool is de nieuwe maan. Dat speelt onder water. Maritiem cultureel erfgoed wacht op zijn best een nieuwe bestemming in een museum. Zoveel jaar later.

Foto 1: De Vasa na 333 jaar uit het water gered, april 1961 

Foto 2: Bezichtiging van het oorlogsschip Vasa in het Beckholsmdok, 26 mei 1961