Time on My Hands (1930-32)

Betty Boop als zelfbewust, sexy beeld van een vrouw die drinkt, rookt, zich uitdagend kleedt en danst op hot jazz. Deze keer onder water. Een flapper. Filmster Clara Bow gaf Max Fleischer het voorbeeld:

Merkwaardig is dat de stijl in 1932 al op zijn retour is. De roaring 20’s waren uitgelopen op een depressie die niets te vieren over liet. Hoewel de schittering van een droomwereld ellende even deed vergeten. In dat beeld paste Betty die overal lak aan had: ‘What would you say if I marry you?‘ Nog net voor de verplichtstelling van censuur van de Hays Code zodat het bikinitopje uitkan. Max Fleischer produceert en Ethel Merman zingt. Meezingen mag. Dromen is noodzakelijk. In De Maat.

Time on my hands, you in my arms
Nothing but love in view, then you fall
Once and for all, I’ll see my dreams come true
Moments to spare for someone you care for
Our love affair for two
With time on my hands and you in my arms
And love in my heart all for you.

Vincent Youman componeert Time on My Hands voor de Ziegfeld musical Smiles van 1930. Van tekst voorzien door Harold Adamson. De revue loopt slechts twee maanden, maar in Engeland maakt Al Bowlly het nummer tot een succes. Zo komt het in de herfst van 1931 succesvol terug naar de VS. Kort daarop zingt de zwoele Lee Wiley het bij het orkest van Leo Reisman. Een standard is geboren. Aan het nummer hangt de notie van de flapper: ‘Moments to spare for someone you care for.’

Foto: Clara Bow in Hula, 1927.

Stan Vanderbeek: Science-friction (1959)

Stan Vanderbeek (1927-1984) was pionier van de collagefilm. Schakel tussen Hans Richter of Max Ernst, en Terry Gilliam of Luuk Wilmerink. Beschouwd als surrealist of dadaïst. Vanderbeek ging verder met maatschappijkritiek: The technological explosion of this last half-century, and the implied future are overwhelming, man is running the machines of his own invention… while the machine that is man… runs the risk of running wild. De techniek van Science-friction is stop-motion.

De film wordt frame voor frame opgebouwd. Meer dan 50 jaar later geeft Science-friction een beeld van de vormgeving, humor, fascinaties en angsten van die tijd. Zoals Vanderbeek er zelf over zei: A social satire aimed at the rockets, scientists, and competitive mania of our time.

Foto’s: Stan Vanderbeek, Collage (uit Science-friction), 1959

Ombres Chinoises

Chinese Schaduwen, blijkbaar een populair vermaak in China. Met weinig diepte. Maar ook een echt schimmenspel. Verwant met het ons bekende Javaanse wayang. In het Westen loopt een lijn van de vroege filmer George Méliès en Lotte Reiniger naar Kara Walker. Op zijpaden staan verwanten als Oskar Fischinger, Hans Richter of Bruno J. Böttge.

De Duitse Lotte Reiniger (1891-1981) is het solitaire wonder van de silhouettenfilm. Geknipte animatie. Het Aziatische schimmenspel bracht zij naar de film. Met tijdloze sprookjes als onderwerp. Afro-Amerikaanse Kara Walker brengt vanaf 1993 de cut-paper silhouette naar het museum. In haar schaduw neemt iedereen dezelfde kleur aan. Zwart is zwart.

Foto: Installation view of Kara Walker: My Complement, My Enemy, My Oppressor, My Love (Whitney Museum of American Art, New York, October 11, 2007–February 3, 2008). Foto Sheldan C. Collins