Palladio Behang: 1955

Malaga, Palladio Wallpaper, 1955. Flessen. Collectie V&A Museum.

Behang raakte uit de mode raakte tijdens de periode van het modernisme. Kale muren namen het over. Het Palladio gamma werd in de jaren 1950 ontworpen om behang terug te brengen in de interieurs van moderne gebouwen. Zowel openbaar als privé. Behangers konden weer volop aan het werk. Ze plakten de tijdgeest aanschouwelijk op de muur.

Bistro, Palladio Wallpaper, 1955. Café’s, vissersboten, bars. Collectie V&A Museum.

De Lockheed Constellation was het naoorlogse meest populaire lijnvliegtuig. Het verbond landen. Nog voordat het toerisme echt op gang kwam. In gedachten ontstond al belangstelling voor buitenlandse vakanties en bijpassend eten en wijn. Trattoria, albergo, bistro en bars verbeeldden de honger naar het verleggen van grenzen. Met een vis erbij.

Basuto door Edward Hughes, Palladio Wallpapers stalenboek, 1955. Collectie V&A Museum.

Flessen poseren glitterend met elkaar. Daar, in Malaga. Als behang in café’s, koffiebars en restaurants overgebracht naar het binnenland. Ook klotsend in de woonkeuken van de kosmopoliet. Maar tegenwoordig verwisselt de decoratie uit 1955 tijd en plek. Wat toen onbereikbaar was in ruimte , is dat nu in tijd. Heimwee brengt ons naar de andere wereld.

Malaga, Palladio Wallpaper, 1955. Flessen. Collectie V&A Museum.

Schoenen van Bata: vroeg globalisme

Bata schoenenwinkel, september 1953 door Ben van Meerendonk. Credits: collectie IISG.

Wat zien we? Overduidelijk een schoenenwinkel uit voorbije tijden. Huiden van een krokodil, tijger en schildpad sieren de muur. Schoenen staan centraal op de toontafel. Leegte valt op. Schaarste van 1953 in een winkel van Bata.

Interior of a Bata store, omstreeks 1920. Collectie: Thomas Bata Foundation.

Bata is een Tsjechisch produkt met Oostenrijks-Hongaarse wortels. Het introduceerde industriële methoden in een sector die het moest hebben van ambachtelijkheid. In 1930 exporteerde Bata de meeste schoenen ter wereld. De Tweede Wereldoorlog gooit roet in het eten.

Calcutta, India, 1954 door Wim Dussel. Credits: collectie IISG.

Bata was voorloper van het globalisme. In reactie beschermden overheden hun nationale schoenenindustrie met maatregelen die Bata de pas afsneden. Maar Bata ging verder dan schoenen en verenigde vele bedrijfstakken in zich. In dat vooruitstrevende Tsjecho-Slowakije van het interbellum. Bata blijft de herinnering aan schoenen in onze winkelstraat.

De 7streper-Daf in Best. Met de tekst: ‘Bata schoenen zijn beter en kosten minder‘.

Brusselse Droom van Tsjechen (1958)

Brusselse droom wordt realiteit. Expo ’58 is het eerste globale evenement na de Tweede Wereldoorlog. Na jaren heropbouw. Brussel 1958 kenmerkt de transitie naar nieuw. Verandering heet toekomst. Tsjecho-Slowakije met een modernistische traditie pakt de draad op.

Het bekroonde Tsjechische paviljoen en restaurant worden door František Cubr, Josef Hrubý en Zdeněk Pokorný ontworpen. Binnen gooit het Laterna Magica van regisseur Alfréd Radok met architect Josef Svoboda hoge ogen. Ook Miloš Forman werkt mee. De voorstelling is een combinatie van acteren, dans en film. Een Tsjechisch mirakel in 1958.

Foto 1: Het Tsjecho-Slowaakse paviljoen op Expo 1958 te Brussel. Credits: Huebner familie

Foto 2: Laterna Magica in het Tsjecho-Slowaakse paviljoen op Expo ’58 Brussel

The Baruch Foundation en Josef Ehm (1936)

Sinds 1967 wijdden Jacques en Anne Baruch uit Chicago zich aan de vertegenwoordiging van de hedendaagse Midden- en Oosteuropese kunst in de VS via hun Baruch Foundation. Daartoe reisden ze achter het ijzeren gordijn. De Baruchs waren kunsthandelaar en galerist. Jacques kwam oorspronkelijk uit Polen en overleed in 1986, Anne in 2006.

Recent ontving het Museum of Contemporary Photography een schenking van Tsjechische foto’s van de Baruch Foundation. Waaronder werk van Josef Ehm (1909-1989) dat interessant is omdat het tussen classicisme en modernisme beweegt. In een land dat onderhevig was aan invloeden en waar tussen oorlogen door het modernisme bloeide.

Foto 1: Josef Ehm, Café at Barrandov Terrace in Prague, 1936

Foto 2: Josef Ehm, Praha – View and Reflection II, 1936